Фар — ҳанги ришва дар Точикистон

Точикистон — сарзамине, ки чун чон дусташ дорам, дубора маро дар огуш гирифтааст.Ачаб гуворою лаззатбахш аст ин огуш, хоса замоне, ки ин огушро пазмон мешавй!
Аммо…
Чанд рузе корафтода будам дар идороти кисмати шимоли Точикистони махбуб, дар шахри Хучанд. Чихо дидам?! Кош намедидам! «Идорашинхо», онхое, ки худро «хидматгузори халк» меноманд ва аз хисоби андозҳои хамин мардум маош мегиранд, хамчун зулук (ман ибораи дигаре пайдо накардам) хуни ин мардумро мемаканд.Ба идораи андоз, нотариус, шиноснома… сар задам.Коғазҳои маро аз дастам мегирифтанд ва дар холе, ки хеч «нагрузкаи корй» надоштанд, «ако баъди се-чор руз хабар гиред» мегуфтанд.Баъд медидам, он корафтодагон, яъне муштариёне, ки хамрох бо номаашон «чойпулй» медоданд, корашон фавран ичро мешуд.Яъне ришва медоданд ва кори худро рох меандохтанд.Яъне ман хам бояд ришва дихам!
Корафтодае, ки пуле барои додан надошт, вакти худро сарфи рафту омад аз идора ба идора мекард ва соатхо, хатто рузҳо пушти дари идорахо мунтазир мемонд.
Касе аз ин «навхочагони навкиса», ки бо василае курсии мансаб зери думғозаашон карор гирифтааст, намеандешид, ки ин корафтодаи бечора шабхои берушнойи ва дастурхоне холй аз ғизои гарм дорад. Касе аз ин мансабдораконро ба хотир намеомад, ки хамин корафтодаи бечора, як шаби бебарк ва сардеро паси сар кардааст ва аз нохия ба шахр омадааст, то кореро сару сомон бахшад.На! Ин харфхо ба гуши ин мансабдоракон рох пайдо намекунанд.
Шумо савол медихед, ки чаро бе факту ракам менависам. Охир он кадр ин факту ракамхо зиёданд, ки … Аз суи дигар, тавре маълум мешавад, он чй ман мегуям сухани наве нест, хама, хатто масъулон инро ба хубй медонанд.
Ба дустам, рузноманигори варзида ва шоири боистеъдод — Чура Юсуфй дарди дил кардам.Дар посух оҳи талхе кашид.Оре, тавре ки мегуянд «об аз сар лой аст».Аммо ин савол зехнамро машгул медорад, ки: «Бо ин хол мо ба кучо меравем?» Рохе печида, нохамвор, бе уфуқе рушан, чизи дигаре ман намебинам.
Аз Душанбе бо рохи заминй ба Хучанд меомадем.Ба иловаи постгоххои давлатии бозрасй, дар бисёре аз минтакахои ин рох милисахо истода, аз ронандагон «чойпулй» мегирифтанд.Ба ронанда гуфтам охир ин ду милиса гайриконунй ин чо истодаанд, чаро ба онхо пул додй? Гуфт: Эй ака, ту соле як бор аз ин рах мегузарй, ман зиндагиамро аз хамин хисоб мечархонам, агар пул надихам ё конунигарй кунам, дафъаи дигар бахонае меёбанду азобам медиханд. Ду сомонй садакаи сар!
Шояд ҳақ бо ин ронанда бошад, аммо касе аз масъулон боре хам аз ин милисахое, ки канори рох ғайриконунй меистанд, (махсусан аз Шахристон то Истаравшан ва баромадгоҳҳои Истаравшан шуморашон зиёд аст!!!), бозрасй накардааст.
Ба назари ман чунин намуд, ки дар Точикистони азиз ришва додан ва ришва гирифтан дар холи табдил шудан ба як фарҳанг аст. Чй фарҳанге?! Фарре дар он намебинам ба чуз «ҳанг».
Хонандаи азиз, мо бо ин вазъ ба кучо хоҳем рафт?